اثر پسابهای صنعتی خام و تصفیه شده بر فعالیت آنزیمی یک خاک رس سیلتی در شرایط آزمایشگاهی

امروزه به‌دلیل مشکلات کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک استفاده از پسابهای صنعتی برای آبیاری اراضی کشاورزی رو به افزایش است. مصرف پساب در اراضی کشاورزی می‌تواند به حفظ حاصلخیزی خاک از طریق بهبود نسبی ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک کمک کند. از سوی دیگر، حضور برخی عناصر سمّی در پساب ممکن است فعالیت و جمعیت میکربی و آنزیمی خاک را مختل سازد. در این تحقیق به بررسی اثر انواع پسابهای صنعتی شامل کارخانه‌های ذوب آهن، فولاد مبارکه و پلی‌اکریل اصفهان به‌صورت خام و تصفیه شده بر فعالیت آنزیمی یک خاک رس سیلتی پرداخته شد. نمونه‌های خاک توسط پساب تا 70 درصد ظرفیت مزرعه مرطوب و به‌مدت سه ماه در دمای 25 درجه سلسیوس در داخل انکوباتور نگهداری شدند. سپس در فواصل 30 روز، نمونه‌های خاک به‌منظور سنجش فعالیت آنزیمی شامل ساکاراز، اوره آز، آریل سولفاتاز و فسفاتاز قلیایی تجزیه شدند. نتایج نشان داد فعالیت آنزیمی اغلب خاکهای تیمار شده با پساب در طی دو ماه اول انکوباسیون بر اثر مصرف پسابها افزایش و سپس در ماه سوم کاهش یافت. به‌طور کلی مصرف پسابهای صنعتی سبب کاهش 30 درصد متوسط فعالیت آنزیم آریل سولفاتاز شد در حالی که متوسط فعالیت آنزیم‌های فسفاتاز قلیایی، اوره آز و ساکاراز را به‌ترتیب 7/5، 60 و 26/5 درصد نسبت به خاک شاهد افزایش داد. صرف‌نظر از مدت زمان انکوباسیون، افزودن پساب به‌خاک سبب افزایش فعالیت آنزیمی در اغلب نمونه‌ها گردید و این حاکی از وجود کربن، انرژی و عناصر غذایی مورد نیاز برای رشد میکربی در پساب بود که منجر به افزایش فعالیت و جمعیت میکربی و در نتیجه افزایش سنتز آنزیم توسط آنها می‌گردد.